Tá drochdhóigh ar an Ghaeilge in Albain, tá sí níos laige ann ná mar atá sí in Éirinn cé go bhfuil staid na Gaeltachta ann mórán mar a gcéanna[i]. Baineann an chaibidil seo le Sléite (san oileán Sgiathanach) áfach, áit a thugann an coláiste Sabhal Mór Ostaig beagán dóchais don teanga. De réir Daonáireamh 2011, … An chuid eile de 43. Sabhal Mór Ostaig
Author: Ciarán Dunbar
Is iriseoir (Béarla) mé.
41. Uachtar Chluanaí
Nuair a shiúlann duine isteach in oifigí Ghlór na Móna (GnaM), ar bhóithrín a imíonn ó bharr Bhóthar na Carraige Báine in iarthar Bhéal Feirste, mothaíonn an té sin go bhfuil fuadar oibre faoina daoine atá ag feidhmiú ann - tá sé mar a bheadh ceanncheathrú réabhlóide ann. Tá an eagraíocht ag feidhmiú i gceantair Uachtar … An chuid eile de 41. Uachtar Chluanaí
38. Carn Tóchair (2) – cén fáth an rath?
Cén fáth a bhfuil an fás seo ar an teanga sa cheantar seo, fás cinnte más modhúil féin é – nach bhfuil le sárú in aon cheantar tuaithe eile ó thuaidh, agus ar fud na hÉireann fiú seans? Ní furasta an cheist sin a fhreagairt, is cinnte go bhfuil an-obair curtha isteach ag an choiste … An chuid eile de 38. Carn Tóchair (2) – cén fáth an rath?
37. Carn Tóchair (1) – pobal ar leith
“Bhí Gaeilge le cloisteáil go forleathan sa cheantar idir óg agus aosta, rud a thug ardú croí dom.”[i] An taighdeoir Nollaig Mac Giolla Thuile, 2018 Cluintear tagairtí á dhéanamh do ‘Ghaeltacht’ Charn Tóchair anseo is ansiúd ach is áibhéil é sin. Mar sin féin, is é ceann de na ceantair is láidre Gaeilge ó thuaidh … An chuid eile de 37. Carn Tóchair (1) – pobal ar leith
35. Scéal Bhóthar Seoighe (3)
Cad a léiríonn Pobal Feirste? “Cruthaíonn cas Phobal Feirste gur féidir dlúth-phobal úr teanga a chruthú i gcathair a raibh an Béarla i réim inti le 400 bliain. Cruthaíonn sé nach gan dua a dhéanfar sin. Go dtí seo, tá an chuma ar an scéal gur éirigh le Pobal Feirste a chuid aidhmeanna a bhaint … An chuid eile de 35. Scéal Bhóthar Seoighe (3)
34. Scéal Bhóthar Seoighe (2)
Tionchar Phobal Feirste Tar éis gur socraíodh ceist na scoile i 1984, bhí muintir Bhóthar Seoighe ábalta tabhairt faoi chúrsaí Gaeilge go ginearálta i mBéal Feirste agus níos faide i gcéin. Ní raibh orthu a thabhairt faoi ghnáth-ghníomhaíocht na hathbheochana, ranganna agus srl. Bhí siad thar an stáitse sin mar d'éirigh leo athbheochan na Gaeilge … An chuid eile de 34. Scéal Bhóthar Seoighe (2)
33. Scéal Bhóthar Seoighe (1)
Pobal Feirste, Bóthar Seoighe, Béal Feirste “Everything is theoretically impossible, until it is done.” – Robert A. Heinlein Dhá theach is fiche, bunscoil agus naíscoil, sin a bhfuil ann mar ‘Phobal Feirste’. Pobal é seo a bhfuil an lámh in uachtar ag an Ghaeilge ann, a thóg Gaeilgeoirí chun timpeallacht a chruthú inarbh fhéidir leo a gcuid … An chuid eile de 33. Scéal Bhóthar Seoighe (1)
32. Pobail úra na Gaeilge
“Ní mhairfidh an Ghaeilge gan an Ghaeltacht ach ní mhairfidh an Ghaeltacht gan an Ghaeilge a theacht ar ais mar theanga pobal in áiteanna taobh amuigh den Ghaeltacht a chruthú do Ghaeil na Galltachta gur fiú agus gur féidir sin a dhéanamh an dúshlán atá roimhe lucht na hAthbheochana. Ba é an scríbhneoir Máirtín Ó … An chuid eile de 32. Pobail úra na Gaeilge
31. Glór na nGael
Faoi shamhail maoinithe Fhoras na Gael, tá Glór na nGael freagrach as forbairt na Gaeilge sa teaghlach, as forbairt na Gaeilge i measc grúpaí pobail agus as forbairt na Gaeilge i measc grúpaí fiontraíochta agus gnó. Oibríonn Glór ar fud na hÉireann agus tá príomhoifig na heagraíochta bunaithe i nGaeltacht Rath Cairn, Contae na Mí. … An chuid eile de 31. Glór na nGael
28. “Scéimeanna Pobal”
Más radacach smaointeoireacht Uí Chadhain, Uí Shé agus Mhic Sheáin, cuir i gcás, bhí rud éigin iontach cosúil leis ina pholasaí rialtais ó dheas, sna 1980í, trí Bhord na Gaeilge. Déanta na fírinne, chuir Joshua Fishman an-spéis sna 'Scéimeanna Pobail' seo a bhí molta ag an Bhord. Sé phobal phleanáilte in oirthear na tíre a bhí … An chuid eile de 28. “Scéimeanna Pobal”
