Cén fáth a bhfuil an fás seo ar an teanga sa cheantar seo, fás cinnte más modhúil féin é – nach bhfuil le sárú in aon cheantar tuaithe eile ó thuaidh, agus ar fud na hÉireann fiú seans? Ní furasta an cheist sin a fhreagairt, is cinnte go bhfuil an-obair curtha isteach ag an choiste … An chuid eile de 38. Carn Tóchair (2) – cén fáth an rath?
Author: Ciarán Dunbar
Is iriseoir (Béarla) mé.
37. Carn Tóchair (1) – pobal ar leith
“Bhí Gaeilge le cloisteáil go forleathan sa cheantar idir óg agus aosta, rud a thug ardú croí dom.”[i] An taighdeoir Nollaig Mac Giolla Thuile, 2018 Cluintear tagairtí á dhéanamh do ‘Ghaeltacht’ Charn Tóchair anseo is ansiúd ach is áibhéil é sin. Mar sin féin, is é ceann de na ceantair is láidre Gaeilge ó thuaidh … An chuid eile de 37. Carn Tóchair (1) – pobal ar leith
36. Árd Barra
I dtrátha an ama céanna a bhí Pobal Feirste ag obair chun pobal Gaeilge a thógáil i mBéal Feirste, bhí scéim measartha cosúil leis ar bun i nGleann Maghair, Corcaigh. Árd Bharra an toradh a bhí air, ‘mion-Ghaeltacht’ de chúig theach, maireann Árd Barra mar chomharsanacht Gaeilge go dtí an lá atá inniu ann, tá … An chuid eile de 36. Árd Barra
35. Scéal Bhóthar Seoighe (3)
Cad a léiríonn Pobal Feirste? “Cruthaíonn cas Phobal Feirste gur féidir dlúth-phobal úr teanga a chruthú i gcathair a raibh an Béarla i réim inti le 400 bliain. Cruthaíonn sé nach gan dua a dhéanfar sin. Go dtí seo, tá an chuma ar an scéal gur éirigh le Pobal Feirste a chuid aidhmeanna a bhaint … An chuid eile de 35. Scéal Bhóthar Seoighe (3)
34. Scéal Bhóthar Seoighe (2)
Tionchar Phobal Feirste Tar éis gur socraíodh ceist na scoile i 1984, bhí muintir Bhóthar Seoighe ábalta tabhairt faoi chúrsaí Gaeilge go ginearálta i mBéal Feirste agus níos faide i gcéin. Ní raibh orthu a thabhairt faoi ghnáth-ghníomhaíocht na hathbheochana, ranganna agus srl. Bhí siad thar an stáitse sin mar d'éirigh leo athbheochan na Gaeilge … An chuid eile de 34. Scéal Bhóthar Seoighe (2)
33. Scéal Bhóthar Seoighe (1)
Pobal Feirste, Bóthar Seoighe, Béal Feirste “Everything is theoretically impossible, until it is done.” – Robert A. Heinlein Dhá theach is fiche, bunscoil agus naíscoil, sin a bhfuil ann mar ‘Phobal Feirste’. Pobal é seo a bhfuil an lámh in uachtar ag an Ghaeilge ann, a thóg Gaeilgeoirí chun timpeallacht a chruthú inarbh fhéidir leo a gcuid … An chuid eile de 33. Scéal Bhóthar Seoighe (1)
32. Pobail úra na Gaeilge
“Ní mhairfidh an Ghaeilge gan an Ghaeltacht ach ní mhairfidh an Ghaeltacht gan an Ghaeilge a theacht ar ais mar theanga pobal in áiteanna taobh amuigh den Ghaeltacht a chruthú do Ghaeil na Galltachta gur fiú agus gur féidir sin a dhéanamh an dúshlán atá roimhe lucht na hAthbheochana. Ba é an scríbhneoir Máirtín Ó … An chuid eile de 32. Pobail úra na Gaeilge
31. Glór na nGael
Faoi shamhail maoinithe Fhoras na Gael, tá Glór na nGael freagrach as forbairt na Gaeilge sa teaghlach, as forbairt na Gaeilge i measc grúpaí pobail agus as forbairt na Gaeilge i measc grúpaí fiontraíochta agus gnó. Oibríonn Glór ar fud na hÉireann agus tá príomhoifig na heagraíochta bunaithe i nGaeltacht Rath Cairn, Contae na Mí. … An chuid eile de 31. Glór na nGael
30. Cás Chonradh na Gaeilge
Is é Conradh na Gaeilge an eagraíocht Ghaeilge is sine agus is láidre dá bhfuil ann. “Is í aidhm na hEagraíochta an Ghaeilge a athréimniú mar ghnáththeanga na hÉireann” (Bunreacht Chonradh na Gaeilgei). Is é sin le rá, “athbheochan na Gaeilge”. Mar a léadh thuas, is é tuairim leithéidí Dhonncha Uí Éallaithe agus Thomáis Mhic Síomóin … An chuid eile de 30. Cás Chonradh na Gaeilge
29. Misneach Mhic Aoidh
Is ball gníomhach den “grúpa radacach”i Misneach (an dara eagraíocht a raibh an t-ainm sin orthu) é an Dr Seanán Mac Aoidh, cé gur labhair sé liom ar bhonn pearsanta. Athbheochan ar eagraíocht Uí Chadhain a bhí ann mar Mhisneach go pointe agus bhí tacaíocht iarbhaill an ghrúpa sin le bunaitheoirí na heagraíochta nua an t-ainm … An chuid eile de 29. Misneach Mhic Aoidh
