Náire cultúrtha In Éirinn, thuaidh agus theas, tá lucht labhartha na Gaeilge ag snámh in aghaidh an easa agus ag seasamh i gcoinne an fhórsa is láidre i stair chultúrtha na hÉireann ó bhí Briseadh Chionn tSáile ann, an Galldú agus an t-aistriú teanga ó Ghaeilge go Béarla – aistriú a ghlac an mhórchuid leis. … An chuid eile de 14. Náire, freagracht agus cumas
Author: Ciarán Dunbar
Is iriseoir (Béarla) mé.
13. Ag streachailt leis an tsaol
An saol Dúirt bean liom uair amháin maidir lena rogha scoile dá cuid páistí, “an rud atá ann ná, bhí an scoil Béarla díreach in aice le teach mo thuismitheoirí,” cé nár chuir mé aon cheist uirthi i dtaca lena cinneadh. Cluintear in amanna rudaí cosúil leis sin maidir le ceist thógáil páistí le Gaeilge, … An chuid eile de 13. Ag streachailt leis an tsaol
12. Rogha agus buannaíocht
“Iad siúd a d'éirigh leo a bpáistí a thógáil le Gaeilge, ba ghníomhaithe iad, a ghlac páirt i gcoistí agus brúghrúpaí, agus a raibh páirt lárnach acu i bhforbairt a bpáistí.”[i] Brian Ó Broin Cuireadh ceist ar an aisteoir Niall Tóibín in am amháin, agus má tá bréag ann bíodh, ar shíl sé go raibh … An chuid eile de 12. Rogha agus buannaíocht
10. Abair liom, cén fáth an Béarla?
“Faraor, tá an ceangal idir Gaeilge a bheith ag daoine agus na daoine sin a bheith ag tógáil a bpáistí le Gaeilge níos laige ná mar ba mhaith linn. Roinnt de na Gaeil is Gaelaí dá bhfuil ann – de réir gach cosúlacht eile – níor thóg siad a bpáistí féin le Gaeilge, ina measc … An chuid eile de 10. Abair liom, cén fáth an Béarla?
8. Béarla
“There are countries out there where people speak English. But not like us - we have our own languages hidden in our carry-on luggage, in our cosmetics bags, only ever using English when we travel, and then only in foreign countries, to foreign people. It's hard to imagine, but English is their real language! Oftentimes … An chuid eile de 8. Béarla
7. Cá mhéad Gael atá ann?
Daonáireamh 2016 Bhí daonáireamh 2016 (Poblacht na hÉireann) ina bhuille trom do lucht na Gaeilge, níos troime arís de bhrí go raibh cuid Gaeilgeoirí (agus an Príomh-Oifig Staidrimh[i]) ag súil go mbeadh ardú ann i líon na gcainteoirí laethúla, toradh ar an obair chrua go léir. Laghdaigh líon na gcainteoirí laethúla sa Ghaeltacht ó 23,175 go dtí … An chuid eile de 7. Cá mhéad Gael atá ann?
6. Éadóchas
“Níl sráid, céide, corrán, ascaill ná scéim tithe atá Gaelach ná leath-Ghaelach"[i] Máirtín Ó Cadhain. Taobh amuigh de Phobal Feirste i mBéal Feirste agus Árd Barra i nGleann Maghair, is fíor an ráiteas sin thuas ó Mháirtín Ó Cadhain go fóill – tar éis 125 d'Athbheochan na Gaeilge. Theip ar na scórtha iarrachtaí eile leithéid … An chuid eile de 6. Éadóchas
5. Barántúlacht
“The concern that runs throughout the debates [on revived Cornish] is authenticity, an approach that has its roots in the perceived need to justify the revival itself. The clear break in transmission had left the revived language open to accusations of linguistic engineering, invention, and artificiality, particularly from academics. As a result, proving authenticity became … An chuid eile de 5. Barántúlacht
3. An Ghaeltacht
“Ceist achrannach go leor í sainmhíniú a dhéanamh ar Ghaeltacht chathrach. Beidh mise ag baint úsáid as an téarma le cur síos ar dhlúth-phobal, nua nó sean, ina bhfuil teaghlaigh ina gcónaí i limistéar talún inaitheanta, ina bhfuil an Ghaeilge ina ghnáth-mheán cumarsáide sna teaghlaigh sin agus idir na teaghlaigh, agus ina bhfuil an teanga … An chuid eile de 3. An Ghaeltacht
Fás 