Tá polasaí teanga ag gach teaghlach, fiú mura b’eol dóibh an méid sin. Tuigeann daoine cad a ba cheart a rá os comhair páistí, cad nár cheart a rá, cé chomh canúnach a bheith, cé chomh minic caint pháistí a cheartú agus srl. Tá sé sin níos casta nuair atá mionteanga ann mar gheall ar … An chuid eile de 17. Easpa polasaí tí
Tag: Ghaeilge
16. ‘Teip’ agus teilifís
“The earlier generations of isolated Irish-speaking families… provide insights into the pressures exerted by the dominant language in a society which was as yet unaccustomed to bilingualism. Additionally, in many of the families only one of the parents was an Irish speaker. It is not surprising, therefore, that in some cases it was only the … An chuid eile de 16. ‘Teip’ agus teilifís
14. Náire, freagracht agus cumas
Náire cultúrtha In Éirinn, thuaidh agus theas, tá lucht labhartha na Gaeilge ag snámh in aghaidh an easa agus ag seasamh i gcoinne an fhórsa is láidre i stair chultúrtha na hÉireann ó bhí Briseadh Chionn tSáile ann, an Galldú agus an t-aistriú teanga ó Ghaeilge go Béarla – aistriú a ghlac an mhórchuid leis. … An chuid eile de 14. Náire, freagracht agus cumas
13. Ag streachailt leis an tsaol
An saol Dúirt bean liom uair amháin maidir lena rogha scoile dá cuid páistí, “an rud atá ann ná, bhí an scoil Béarla díreach in aice le teach mo thuismitheoirí,” cé nár chuir mé aon cheist uirthi i dtaca lena cinneadh. Cluintear in amanna rudaí cosúil leis sin maidir le ceist thógáil páistí le Gaeilge, … An chuid eile de 13. Ag streachailt leis an tsaol
10. Abair liom, cén fáth an Béarla?
“Faraor, tá an ceangal idir Gaeilge a bheith ag daoine agus na daoine sin a bheith ag tógáil a bpáistí le Gaeilge níos laige ná mar ba mhaith linn. Roinnt de na Gaeil is Gaelaí dá bhfuil ann – de réir gach cosúlacht eile – níor thóg siad a bpáistí féin le Gaeilge, ina measc … An chuid eile de 10. Abair liom, cén fáth an Béarla?
7. Cá mhéad Gael atá ann?
Daonáireamh 2016 Bhí daonáireamh 2016 (Poblacht na hÉireann) ina bhuille trom do lucht na Gaeilge, níos troime arís de bhrí go raibh cuid Gaeilgeoirí (agus an Príomh-Oifig Staidrimh[i]) ag súil go mbeadh ardú ann i líon na gcainteoirí laethúla, toradh ar an obair chrua go léir. Laghdaigh líon na gcainteoirí laethúla sa Ghaeltacht ó 23,175 go dtí … An chuid eile de 7. Cá mhéad Gael atá ann?
6. Éadóchas
“Níl sráid, céide, corrán, ascaill ná scéim tithe atá Gaelach ná leath-Ghaelach"[i] Máirtín Ó Cadhain. Taobh amuigh de Phobal Feirste i mBéal Feirste agus Árd Barra i nGleann Maghair, is fíor an ráiteas sin thuas ó Mháirtín Ó Cadhain go fóill – tar éis 125 d'Athbheochan na Gaeilge. Theip ar na scórtha iarrachtaí eile leithéid … An chuid eile de 6. Éadóchas
3. An Ghaeltacht
“Ceist achrannach go leor í sainmhíniú a dhéanamh ar Ghaeltacht chathrach. Beidh mise ag baint úsáid as an téarma le cur síos ar dhlúth-phobal, nua nó sean, ina bhfuil teaghlaigh ina gcónaí i limistéar talún inaitheanta, ina bhfuil an Ghaeilge ina ghnáth-mheán cumarsáide sna teaghlaigh sin agus idir na teaghlaigh, agus ina bhfuil an teanga … An chuid eile de 3. An Ghaeltacht
1. Sochtheangeolaíocht
Bhí sé ar intinn agam an leabhar seo a dhéanamh chomh hinléite agus is féidir gan téagar a chailleadh, chun leabhar don ghnáthdhuine a scríobh. D’ainneoin sin, nó dá bharr, is gá spléachadh beag a thabhairt ar an tsochtheangeolaíocht agus ar an bhéarlagair ina mbíonn sé scríofa. Is ionann téarmaíocht agus “focail nó abairtí speisialta … An chuid eile de 1. Sochtheangeolaíocht
